Aktorzy żydowscy konkurs

Być może jest to najbardziej osobisty spektakl w historii polskiego teatru. I chyba jeden z najszczerszych. Pretekstem dla spektaklu jest szabasowa kolacja – ale tym razem nie będzie za dużo tradycji, szmoncesów i nostalgii. Będzie za to szczera opowieść o tym, co znaczy dziś w Polsce bycie aktorem żydowskim w żydowskim teatrze. I jak wygląda życie teatru od środka. Będzie opowieść o zespole w centrum Warszawy, starającym się przez ponad pół wieku utrzymać pamięć o społeczności, która z tego miasta zniknęła. Będzie o emancypacji aktora z zespołu i o potrzebie bycia częścią zespołu. Pomimo że na scenie grupa aktorów opowiada o realiach życia i pracy w ich teatrze, to jednak – jak to zwykle bywa z dobrym spektaklem – okazuje się, że tak naprawdę jest to opowieść o życiu. Po prostu.

Grzegorz Reske

U początków spektaklu „Aktorzy żydowscy” znajduje się rozmowa. Spotkanie z kolejnymi osobami należącymi do społeczności liczniejszej, niż występująca na scenie grupa reprezentantów, poznawanie historii ich życia, początków kariery, rozwoju artystycznego, satysfakcji, reakcji otoczenia na wybór ich drogi życiowej. Daleko nam jednak do tego, żeby stwierdzić, że spektakl inspirowany wywiadami z aktorami Teatru Żydowskiego jest wyłącznie głosem tego zespołu. W równym stopniu jest głosem obserwatorów stykających się z badanym terytorium, ich zdziwieniem, fascynacją, próbą rozwikłania pojawiających się na drodze wzajemnego poznawania się zagadek. Być może właśnie dlatego podjęliśmy próbę nakreślenia tego portretu w konwencji mockumentu – gatunku podszywającego się formalnie pod dokument, jednak niegwarantującego autentyczności przedstawianych w nim wydarzeń. Aktorzy, występując pod własnymi nazwiskami, tworzą z nich jednocześnie nazwy postaci, które wypełnione mogą być treścią bazującą zarówno na własnym życiorysie, jak i doświadczeniu kolegów, lub wreszcie kompletnie zmyśloną.

materiały teatru

Autoironiczni, błyskotliwi „Aktorzy żydowscy” Anny Smolar to w gruncie rzeczy aktorzy prowincjonalni, tylko z innej prowincji. Wcale nielokowanej geograficznie, lecz mentalnie; a może nawet bardziej – branżowo. Anna Smolar wraz z Michałem Buszewiczem stworzyli spektakl autorefleksyjny. Oddali głos aktorom, choć – jak podkreślają – nie jest to żaden teatr biograficzny. Przede wszystkim doprowadzili jednak do poważnej rozmowy, jaka musiała się odbyć wewnątrz zespołu. Już choćby z tego powodu to spektakl dla Teatru Żydowskiego ważny, bo pozwalający na przejęcie inicjatywy przez aktorów.

Piotr Morawski, Dwutygodnik.com